Ο "εκχριστιανισμός" του Αριστοτέλη...

Ο Θωμάς Ακινάτης ήταν ο μεγαλύτερος δυτικός φιλόσοφος και θεολόγος του 13ου αιώνα.
Όπως ο Αυγουστίνος είχε "εκχριστιανίσει" τον Πλάτωνα στις αρχές του Μεσαίωνα, ο Θωμάς επιχείρησε κάτι αντίστοιχο με τον Αριστοτέλη.
Πίστευε πως δεν υπάρχει αγεφύρωτη απόσταση μεταξύ της λογικής και φιλοσοφίας, από τη μια, και της χριστιανικής αποκάλυψης και πίστης, από την άλλη!
Ο Θωμάς έλεγε πως υπάρχουν και κάποιες "φυσικές θεολογικές αλήθειες" στις οποίες μπορούμε να φτάσουμε με τη βοήθεια της λογικής. Πίστευε ότι με βάση την αριστοτελική λογική μπορούμε να αποδείξουμε την ύπαρξη του Θεού...
Υπάρχουν δύο δρόμοι πο οδηγούν στο Θεό. Ο ένας είναι της λογικής, αν και κρύβει αρκετούς κινδύνους. Ο δεύετρος, και ασφαλέστερος, είναι της πίστης.
Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη ξεκινούσε απ' την προϋπόθεση ότι υπάρχει Θεός. Είναι η πρώτη, η αρχική αιτία που κινητοποιεί τα πάντα μέσα στη φύση.
Ο Αριστοτέλης δεν περιγράφει, όμως, με περισσότερες λεπτομέρειες το Θεό. Γι' αυτό θα πρέπει, κατά τον Θωμά, να ανατρέχουμε στη Βίβλο.

Γνώριζε ο Πλάτωνας την Παλαιά Διαθήκη;

Ο Αυγουστίνος γεννήθηκε στη βόρεια Αφρική και έζησε γύρω στα 400 μ.Χ. Σπούδασε στην Καρχηδόνα, στο Μιλάνο και στη Ρώμη. Πριν καταλήξει στο χριστιανισμό, πέρασε από πολλά φιλοσοφικά και θρησκευτικά ρεύματα.
Για αρκετό καιρό ήταν οπαδός του μανιχαϊσμού. Η αίρεση αυτή χώριζε τον κόσμο σε δυο απολύτως αντίθετα στρατόπεδα που είναι ασυμβίβαστα μεταξύ τους και βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση: το Καλό και το Κακό, το Πνεύμα και την Ύλη.
Όταν αργότερα βρήκε στο χριστιανισμό την πνευματική ανάπαυση που αναζητούσε, δεν απαρνήθηκε τις φιλοσοφικές του καταβολές. Θεωρούσε, μάλιστα, την πλατωνική φιλοσοφία απόλυτα συμβατή με τον χριστιανισμό. Κι αναριωτόταν αν ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος γνώριζε την Παλαιά Διαθήκη...
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως ο κόσμος υπήρχε ανέκαθεν. Η Βίβλος, αντίθετα, δέχεται πως τον δημιούργησε ο Θεός απ' το μηδέν.
Αυτή την αντίφαση προσπάθησε ο Αυγουστίνος να γεφυρώσει επικαλούμενος την πλατωνική Θεωρία των Ιδεών: πριν ο Θεός φτιάξει τον κόσμο, υπήρχαν οι "ιδέες" στην σκέψη του...

Απ' τον Πλάτωνα στους Βενεδικτίνους...

Το 529 μ.Χ., με αυτοκρατορικό διάταγμα, κλείνει η Ακαδημία Πλάτωνος στην Αθήνα, και όλες οι φιλοσοφικές σχολές της πόλης.
Την ίδια χρονιά ιδρύεται το Τάγμα των Βενεδικτίνων. Ήταν το μεγαλύτερο μοναχικό τάγμα του Μεσαίωνα.
Έτσι, μπορούμε να πούμε, πως το έτος 529 ήταν το τέλος της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και η αρχή της εκκλησιαστικής κυριαρχίας.
Από τότε, τα μοναστήρια είχαν το μονοπώλιο της μόρφωσης, της σκέψης και του διαλογισμού...

Το "τετραπλό φάρμακο" της ευτυχίας!

Ένα απ' τα βασικά ερωτήματα στα οποία προσπαθεί να απαντήσει η φιλοσοφία είναι κι αυτό: "πώς μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο;".
Οι Επικούρειοι προσπαθούσαν ν' αναπτύξουν μια τέχνη ζωής η οποία θ' απέφευγε κάθε είδους πόνο. (Οι κυνικοί κι οι στωικοί, αντίθετα, προσπαθούσαν να μάθουν ν' αντέχουν τον πόνο).
Ο Επίκουρος δίδασκε πως ο "ηδονικός βίος" σχετίζεται όχι με τις σαρκικές ηδονές και απολαύσεις, αλλά με αξίες όπως η φιλία, η αυτοκυριαρχία, το μέτρο και η εσωτερική γαλήνη.
Ο άνθρωπος έπρεπε να απαλλαγεί απ' τις προλήψεις της θρησκείας και να λυτρωθεί απ' το φόβο του θανάτου.
"Γιατί να φοβόμαστε το θάνατο;", αναρωτιόταν. "Όσο υπάρχουμε εμείς, ο θάνατος δεν υπάρχει! Κι όταν έρχεται αυτός, τότε λείπουμε εμείς!".
Δεν φαίνεται να έχει κι άδικο. Αλήθεια, ποιος νεκρός βασανίζεται ή υποφέρει;
Έτσι ο Επίκουρος κατέληξε στο "τετραπλό φάρμακο" της ευτυχίας:
α) Δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε τους Θεούς.
β) Δεν υπάρχει λόγος ν' ανησυχούμε για το θάνατο.
γ) Το Καλό μπορούμε εύκολα να το φτάσουμε.
δ) Το Κακό μπορούμε εύκολα να το αποφύγουμε.

Μια ενδιαφέρουσα πρόταση για το σύγχρονο χάλι μας...

Ο Ιφικράτης ήταν Αθηναίος στρατηγός, καταγόμενος από μια φτωχή και άσημη οικογένεια της Ραμνούντας.
Όταν κάποιοι του θύμισαν πως "δεν ήταν από μεγάλο σόι", εκείνος τους απάντησε:
"εγώ θα ξεκινήσω τη γενιά μου"!
Δεν δοκιμάζουμε κι εμείς αυτή τη συνταγή;
Να απαλλαγούμε από προγονοπληξίες, να μηδενίσουμε το κοντέρ και να ξεκινήσουμε απ' την αρχή!
Χρειάζεται, όμως, κότσια...